domingo, 18 de diciembre de 2011

Nafarroan euskararen erabateko normalizazioa posible ote?

·Euskarak  gero eta oztopo gehiago gainditu beharko ditu aurrera jarraitzeko


Uxue Razkin

Euskara emeki-emeki bere txokoa aurkitzen saiatzen ari da Nafarroan. Orain dela urte batzuk erraldoi anglosaxoia bere laguna den gaztelaniarekin agertu zaio etxean, kalean eta ikastetxeetan. Euskarak hori ikusita, laguntza eskatu dio Nafarroako Gobernuari baina ez du babesik lortu; trabak bai, ordea. Ez da isileko kontua, gainera. UPNk askotan esan du badakitela euskararen egoera txarra dela baina hori aldatzeko ez dutela ezer egingo. Eta badirudi bere hitza betetzen ari direla, taxuz gainera.

Hizkuntza ereduen arteko nagusitasunak beti piztu izan ditu eztabaidak bai maila politikoan eta bai gizarte mailan ere. Lehen, Nafarroan euskaraz edo gaztelaniaz matrikulatzeko aukera zegoen. Orain berriz, gurasoek ingelesa hizkuntza aukeratzeko parada izan dute eta horren alde egitea erabaki dute, D eredua zokoratuta gelditu delarik. Ainhoa Razkin euskal filologoak eta euskara irakasleak honen inguruan bere iritzia eman nahi izan du: “Nafarroan D eredua desagertzeko bidean ipintzea euskararen kontrako ekimena da eta euskara izango da, horrenbestez, zurrunbilo honetan galtzaile”.
Duela hiru urte inguru, Gobernuak gaztelania eta ingelesa uztartzen dituen ereduak eskaintzeko lehen pausoak eman zituen. Gurasoen eskaria handia izan zen eta horrenbestez, ikastetxe gehiagotan ezartzea erabaki zuten, euskarak protagonismo edo garrantzi gehien zuen inguruetan. Dakigunez, British ereduak, gaztelania eta ingelesa barne hartzen ditu bere programan. TIL ereduak, berriz, ikasgaiak gaztelaniaz nahiz ingelesez ikasteko aukera ematen du. Euskara lau orduz ikasteko abagunea eskaintzen du baita.

“D ereduak desagertzen badira,
 Euskara eragozten duten ereduak inposatuko dira Euskara berezkoa duen lurralde batean, eta hori ulertezina da”
Ainhoa Razkin, euskara irakaslea

Orain krisia dela eta, hezkuntzan murrizketak izaten ari dira Nafarroan, eta euskara ere, ondorio larriak pairatzen ari da. Nafarroako Gobernuak eman dituen datuen arabera, hurrengo kurtsorako 900 mila euro inguru bideratuko dira ingelesarentzat. Euskarari, berriz,  183 mila euro emango dizkio. Aurten, berrikuntza batekin egingo dugu topo. Izan ere,  30 mila euroko partida bideratuko du Nafarroako Hezkuntza sailak gaztelaniarentzat. Aurreko urteko datuekin konparatzen baditugu, partida biak murrizketak pairatu dituzte. Murrizketa hauek sektore desberdinen artean haserrea piztu dute. Euskarari eskaintzen dioten laguntza eskas horren aurrean, euskararen aldeko taldeek “lotsagarritzat” jo dute gobernuaren erabakia.

"Nafarroan bi hizkuntza ditugu ofizial 
eta biak aintzat hartu beharrekoak dira, ez gaztelania bakarrik”
Ainhoa Razkin, euskara irakaslea


Batzuen arrakastak, besteen porrota eskatzen du. Gaur gaurkoz, badakigu zein den eredu hauen erronka nagusia, honek guztiak euskararen bazterketa ekartzen baitu. Ez da bide erraza izaten ari euskararentzat. Eredu berriak inposatu zaizkio eta murrizketen biktima zuzena izaten jarraitzen du euskara Nafarroan. Handiak izan dira euskarak gainditu behar izan dituen oztopoak eta horri aurre egiteko, badago zer egin. Horretan, Estibaliz Alonso, ikasle nafarrak hausnarketa ekarri du gurera:  “Euskara, gure altxorra dena erakutsi behar diegu errepresentatzen omen gaituzten politikariei, eta hezkuntzan diruaren beharra duela”.

Euskara komunikabideetan
Irakaskuntzaz gain, Iruñerriako komunikabideetan ere, euskara zokoratu nahian dabiltza. Edonolakoak izan daitezke tokian tokiko komunikabideak: aldizkariak, egunkariak, blogak, webguneak, irratiak…eta horrelakoak Iruñean egon, badaude. Euskara hutsean aritzen direnak, berriz, oso gutxi. Horien artean, aipatzekoak dira Ze berri? Eta Iruñerrian Auzolan aldizkariak. Populazioaren %21 irakurle potentzialak dira, baina horietatik gutxi dira aldizkari bat euskaraz erosten dutenak.
Halaber, bertako komunikabideek beti erakutsi izan dute euskara hutsean aritzeko nahia baina Iruñeako egoerarekin, ezinezkotzat jo dute. Finean, eta interesei begira, irakurleen kopuruak behera egingo zuelako nabarmen.


"Iruñan, euskaraz bizi nahi dut"

No hay comentarios:

Publicar un comentario